Ode aan de homo ludens
Het was historicus Johan Huizinga die in 1938 het werk Homo Ludens publiceerde en het spelen van de mens op waarde wist te schatten. Hij geldt voor mij als een grote inspiratiebron.
Spelen is voor Huizinga een serieuze kwestie. Van kinderachtigheid moet hij niets hebben. In de prachtige documentaire De Spelende Mens uit 2020, gebaseerd op het werk van Huizinga, is dat niet anders. Sanne Rovers en Lara Aerts laten daarin zien hoe toegewijd en geconcentreerd mensen met hun spel kunnen bezig zijn.
Volgens Huizinga moet het spel een vrije handeling zijn. Zodra het spel een bepaald nut of materieel belang nastreeft, kun je niet meer van spel spreken – dan speel je feitelijk vals. Het spel geeft uitdrukking aan de menselijke vrijheid. Het is ‘datgene wat zich voordoet als mensen hun primaire behoeften hebben bevredigd’. Het geeft de mens niet alleen veel plezier, het brengt ons ook samen en houdt de samenleving gezond. Volgens Huizinga zijn zelfs de menselijke beschaving en cultuur een uiting van spel.
Huizinga’s complete werk is online te vinden en Homo Ludens is te bestellen bij de boekhandel.
